มะยม กินมากได้ไหม เจาะลึกข้อมูลทางโภชนาการ

OTP
30 ก.ย. 25
14:17
3 views

มะยม กินมากได้ไหม รสเปรี้ยวจี๊ดที่หลายคนคุ้นเคย อาจเป็นทั้งของว่างริมรั้ว และยาสมุนไพรในครัวไทย กินแล้วสดชื่น แก้ร้อนใน แถมยังมีวิตามินซีสูงช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน แต่ถ้ากินมากเกินไป ร่างกายอาจไม่ปลื้มเท่าลิ้นที่ชอบรสเปรี้ยวแรง บทความนี้จะพาเจาะลึกว่าเราควรกินมะยมแค่ไหน ถึงจะดีต่อสุขภาพโดยไม่เกินพอดี

ข้อมูลพื้นฐาน และเส้นทางวิวัฒนาการของมะยม
คุณค่าทางโภชนาการของมะยม
ประโยชน์ และสรรพคุณทางยาสมุนไพรของมะยม
ข้อควรระวัง หากกินมะยมมากเกินไป

ข้อมูลพื้นฐานของมะยม

ชื่อ: มะยม
ชื่อสามัญ: Star gooseberry
ชื่อวิทยาศาสตร์: Phyllanthus acidus (L.) Skeels
วงศ์: Phyllanthaceae
ถิ่นกำเนิด: เอเชียใต้และอเมริกันเขตร้อน
ลักษณะทั่วไป: ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงกลาง สูงประมาณ 3–10 เมตร ลำต้นตั้งตรง เปลือกขรุขระสีเทาปนน้ำตาล ใบประกอบเรียงสลับเป็นสองแถว ใบย่อย 20–30 คู่ ดอกออกเป็นช่อตามกิ่ง สีเหลืองอมน้ำตาล ผลมีสามพู อ่อนสีเขียว แก่แล้วเป็นสีเหลืองหรือขาวแกมเหลือง เนื้อฉ่ำน้ำ รสเปรี้ยวอมฝาด (15 มีนาคม 2024) [1]

เส้นทางของมะยม จากรั้วบ้านสู่ห้องวิจัย

พ.ศ. 2336 (ค.ศ. 1793) – การนำมะยมเข้าสู่ทะเลแคริบเบียน นักสำรวจชาวอังกฤษ William Bligh นำมะยมจากติมอร์ไปยังจาเมกา ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการแพร่พันธุ์สู่โลกตะวันตก

พ.ศ. 2527 (ค.ศ. 1984) – การศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชของมะยมในไทย มีการตีพิมพ์งานวิจัยในวารสารวิทยาศาสตร์ไทยเกี่ยวกับสารต้านอนุมูลอิสระจากใบและผลมะยม โดยเน้นฤทธิ์ลดไข้ และต้านแบคทีเรีย

พ.ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) – การค้นพบสารสำคัญในมะยม งานประชุมวิชาการมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เผยผลการสกัดสารจากใบและผลมะยม เช่น gallic acid และ kaempferol ที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และเชื้อแบคทีเรีย

คุณค่าทางโภชนาการของมะยม (100 กรัม)

พลังงาน 16 กิโลแคลอรี
น้ำ 91.9 กรัม
โปรตีน 0.155–1 กรัม
ไขมัน 0–0.52 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 3 กรัม
ใยอาหาร 0.8 กรัม
น้ำตาล 0 กรัม

แร่ธาตุและวิตามินเด่น: วิตามินซี: สูง ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันและบำรุงผิว, ฟอสฟอรัส: ~17.9% ของปริมาณแนะนำต่อวัน, แคลเซียม: ~5.4 มก., ธาตุเหล็ก: ~3.3%, มีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ฟลาโวนอยด์ และ กรดแกลลิก

ที่มา: ประโยชน์และสรรพคุณของมะยม (11 กรกฎาคม 2023) [2]

กินมะยม มีประโยชน์ยังไงต่อสุขภาพ

เสริมภูมิคุ้มกัน: วิตามินซีสูง ช่วยป้องกันหวัดและการติดเชื้อ
ต้านอนุมูลอิสระ: มีสารฟลาโวนอยด์และกรดแกลลิก ช่วยชะลอวัยและลดความเสื่อมของเซลล์
ช่วยระบบขับถ่าย: ใยอาหารช่วยบรรเทาอาการท้องผูก และปรับสมดุลลำไส้
ควบคุมน้ำหนัก: แคลอรีต่ำ ไฟเบอร์สูง เหมาะกับผู้ควบคุมน้ำหนัก
บำรุงผิวและผม: วิตามินซีช่วยลดสิว ฝ้า และลดผมร่วง

สรรพคุณทางยาสมุนไพรของมะยม

ผล: ผลสดหรือดิบมีฤทธิ์ช่วยลดไข้และขับเสมหะ, ผลดองในน้ำเชื่อมใช้เป็นยาอายุวัฒนะ รับประทานวันละ 1 ช้อนโต๊ะ ใช้บำรุงโลหิต, ต้านอนุมูลอิสระ อุดมด้วยฟลาโวนอยด์และกรดแกลลิก ช่วยชะลอวัยและลดการอักเสบ
ใบ: ลดความดันโลหิตใบแก่ต้มดื่ม ช่วยปรับสมดุลความดัน (ใช้ควบคู่กับคำแนะนำแพทย์), แก้เบาหวาน ใบสดต้มร่วมกับใบเตย ช่วยกระตุ้นตับอ่อนให้ผลิตอินซูลินตามธรรมชาติ
ราก: รักษาผื่นคันและโรคผิวหนัง ต้มรากอาบ หรือฝนกับน้ำซาวข้าวทาบริเวณผื่น, แก้น้ำเหลืองเสีย ใช้รากต้มดื่มเพื่อปรับสมดุลน้ำเหลืองในร่างกาย
ส่วนเปลือกต้น: แก้ไข้ทับระดู ต้มเปลือกต้นดื่มตามตำรับโบราณ

ที่มา: มะยม สรรพคุณและประโยชน์ของต้นมะยม ใบมะยม 27 ข้อ ! (5 กรกฎาคม 2020) [3]

ข้อควรระวัง หากกินมะยมมากเกินไป

ปวดท้อง ท้องเสีย มะยมมีกรดอินทรีย์สูง หากกินมากเกินไปอาจระคายเคืองกระเพาะอาหาร และลำไส้
เสียวฟัน เข็ดฟัน ความเปรี้ยวจัดของมะยม อาจกัดเคลือบฟัน ทำให้ฟันไวต่อความเย็นหรือร้อน เช่นเดียวกันกับ ส้ม มีโทษหรือไม่ การกินส้มมากเกินไปก็ส่งผลเสียต่อฟันเหมือนกัน
ฤทธิ์เป็นยาระบาย หากกินผลสด หรือดิบมากเกินไป อาจทำให้ถ่ายเหลวหรือถ่ายบ่อยโดยไม่ตั้งใจ
ผลต่อผู้ใช้ยา ผู้ที่รับประทานยาประจำ หรือใช้มะยมเป็นสมุนไพร ควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพราะอาจมีผลต่อการดูดซึมยา

สรุปแล้ว มะยม กินมากได้ไหม กินแต่พอดีจะดีกว่า

โดยรวมแล้ว มะยม กินมากได้ไหม เป็นผลไม้ที่มีคุณค่าทางโภชนาการ และสรรพคุณทางยาไม่น้อย แต่หากกินมากเกินไปอาจระคายเคืองกระเพาะ เสียวฟัน หรือมีฤทธิ์เป็นยาระบาย ควรกินในปริมาณพอเหมาะ เช่น 3–5 ผลต่อวัน เพื่อให้ได้ประโยชน์โดยไม่กระทบสุขภาพ มะยมจึงเป็นผลไม้ที่ “กินดีได้” หากรู้จักกินให้พอดี และเข้าใจธรรมชาติของมัน

ปลูกมะยมในบ้านดีไหม?

ดี เพราะปลูกง่าย โตเร็ว เจริญเติบโตได้ดีในทุกสภาพดิน และแดดจัด กินได้ทั้งใบและผล ให้ร่มเงาเบาๆ เหมาะกับบ้านที่มีพื้นที่กลางแจ้ง และชื่อก็เป็นมงคล คนโบราณเชื่อว่าช่วยให้ “เป็นที่นิยมชมชอบ”

ความเชื่อเกี่ยวกับ การปลูกต้นมะยม มีอะไรบ้าง?

ปลูกไว้หน้าบ้าน เป็นที่นิยมชมชอบ, เสริมบารมีให้ผู้ใหญ่ ในบางพื้นที่นิยมปลูกมะยมให้ผู้ใหญ่หรือผู้มีตำแหน่ง เพื่อเสริมภาพลักษณ์ให้เป็นที่เคารพนับถือ, ใช้ในพิธีกรรมพื้นบ้าน รากมะยมและใบมะยมมักถูกนำไปใช้ในพิธีสะเดาะเคราะห์ หรืออาบน้ำมนต์เพื่อขจัดสิ่งไม่ดี, ไม้มงคลคู่บ้านชนบทไทย พบได้ทั่วไปตามบ้านเรือนไทย