มังตาน เป็นต้นไม้ในสกุล Schima เป็นพรรณไม้ ที่ใช้ปลูกเป็น ไม้ประดับทั่วไป ดอกสวยมีกลิ่นหอม พบได้ในป่าดิบชื้น ป่าดิบเขา ทั่วประเทศ มีสรรพคุณเป็นยาสมุนไพร ช่วยรักษาอาการต่างๆ มังตานจะมีประโยชน์อะไรบ้างนั้น เรามาทำความรู้จักกับ มนต์สเน่ห์จากธรรมชาติต้นนี้กัน
มังตาน เป็นต้นไม้ที่ใช้ปลูกกันเป็นไม้ประดับทั่วไป มีชื่อเรียกอื่นๆ หลากหลายแตกต่างไปตามภูมิภาค ถิ่นที่อยู่ จัดว่าเป็น “ต้นไม้ดอกหอม หายาก” อีกชนิดหนึ่ง จัดเป็นไม้ยืนต้น ไม่ผลัดใบที่มีความสวยงาม และดอกมีกลิ่นหอม ค่อนข้างหาได้ยากแล้วในตอนนี้เพราะป่าถูกรุกราน
ชื่อ : มังตาน
ชื่อสามัญ : Needle Wood
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Schima wallichii (DC.) Korth.
ชื่ออื่น : คายโซ่, จำปาดง, พระราม (เลย, หนองคาย), บุนนาค (นครราชสีมา, ตราด), กาโซ้ (ยะลา, นครพนม), คาย, ทะโล้, สารภีป่า, สารภีดอย (ภาคเหนือ), กรรโชก (ภาคอีสาน), พังตาน, พันตัน (ภาคใต้), ทะโล้ (คนเมือง), ไม้กาย (ไทใหญ่), เส่ยือสะ (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน), หมูพี (เงี้ยงเชียงใหม่), ตุ๊ดตรุ (ขมุ)และ มือแดกาต๊ะ (ภาคใต้ มาเลเซีย)
ถิ่นกำเนิด : ประเทศเม็กซิโก
วงศ์ : THEACEAE [1]
ขนาด : ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่
ลำต้น : สูงประมาณ 15-25 เมตร วัดรอบลำต้นได้ถึง 1.5 เมตร
เปลือก : ด้านนอกขรุขระ และแตกเป็นร่องลึกตามยาว มีสีเทา ปนน้ำตาลอ่อน, เปลือกด้านในมีสีน้ำตาลอมแดง มีเสี้ยนละเอียดสีขาว
ใบ : เป็นใบเดี่ยวรูปหอก ออกติดเป็นกระจุก ตามปลายกิ่งสลับกัน โคนและปลายใบเรียว ตามขอบ หลังใบมีสีเขียวเข้ม ท้องใบ และเส้นกลางใบมีขน
ดอก : ดอกสีขาวหรือขาวนวล คล้ายไข่ดาว ออกดอกเดี่ยวตามง่ามใบ ก้านดอกยาว มีกลิ่นหอม มี 5 กลีบ มีเกสรตัวผู้สีเหลืองจำนวนมาก อยู่กลางดอก แต่มีเกสรตัวเมียเพียงอันเดียว
ผล : ลักษณะกลม สีน้ำตาลเข้ม เปลือกแข็ง สามารถแตกออกได้4 – 5 ส่วน ในแต่ละส่วนนั้นมีเมล็ด 4 – 5 เมล็ด
ที่มา : ลักษณะของมังตาน [2]
ขยายพันธุ์ : โดยเมล็ด และการตอนกิ่ง เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วน ต้องการความชื้น และแสงแดดปานกลาง
พบได้ที่ : ป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง หรือป่าดิบเขา ระดับความสูง 2000 เมตร, ป่าเบญจพรรณ ที่ระดับความสูง ประมาณ 600 เมตร
ภูมิภาค : พบมากทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ของประเทศไทย กระจัดกระจายทั่วประเทศไทย ค่อนข้างกว้างในป่า
หาซื้อได้ : ในอินเทอร์เน็ตทั่วไป ที่ขายสินค้าเกษตร ตลาดกลางขายต้นไม้
คลิกเพื่อดู ตลาดกลางขายต้นไม้ ต้นมังตาน เพิ่มเติมได้ที่นี่ Nanagarden
ต้นและราก : ต้มน้ำดื่มรักษาโรคนิ่ว, ลดไข้, ยาแก้อาการคลื่นไส้
ใบสด : ใช้แก้ท้องร่วง
ดอก : นำดอกแห้งมาแช่ หรือชงให้สตรีหลังคลอดบุตรใหม่ๆ ดื่มต่างน้ำ แก้ขัดเบา, ลมบ้าหมู, ลมชัก
เปลือก : นำเปลือกมาต้มกับน้ำ เป็นยาถ่ายพยาธิ ช่วยป้องกันการเน่าของบาดแผล
ปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป ดอกสวยและมีกลิ่นหอม นอกจากนี้แต่ละส่วนของต้นมังตาน มีประโยชน์ แตกต่างกันดังต่อไปนี้
เปลือก : ขี้เทาจากเปลือก มีสีเทาใช้เป็นสีผสมอาหาร, นำมาบดให้เป็นผง ใช้แต่งกลิ่นธูปหอม
เนื้อไม้ : ใช้เนื้อไม้ทำฟืน ทำรั้ว เนื้อไม้สีน้ำตาลอมแดง มีเสี้ยนละเอียดสีขาว สามารถนำมาแปรรูป ใช้ทำโครงสร้างต่าง ๆ ของบ้าน
เปลือก และเนื้อไม้ : มีพิษทำให้คัน ควรระวัง อย่าให้สัมผัสผิวหนัง
ที่มา : วิกิพีเดีย มังตาน [3]
สรุป ต้นมังตาน ดอกสวย มีกลิ่นหอม ที่หายากแล้วในปัจจุบัน แต่ก็ยังหายังซื้อได้อยู่ ในตลาดกลางต้นไม้ ใครสนใจก็สามารถเข้าไปดูกันได้ตามที่ได้แนะนำไว้ให้ด้านบนนี้ ประโยชน์มากมาย พร้อมสรรพคุณทางยา เป็นอีกหนึ่งพันธุ์ต้นหายาก ที่น่ามีไว้ในครอบครอง