หมีโคอาล่า นักกอดต้นไม้ ชีวิตบนยอดยูคาลิปตัส

J. Kanji
6 ธ.ค. 25
17:01
5 views

หมีโคอาล่า นักกอดต้นไม้ ที่หลายคนนึกถึง เมื่อพูดถึงออสเตรเลีย ไม่ได้มีดีแค่หน้าตาน่ารัก และขนฟูนุ่มเท่านั้น แต่ยังมีวิถีชีวิตเฉพาะตัว ทั้งนิสัยกินใบยูคาลิปตัส ที่ต้องเลือกอย่างพิถีพิถัน พฤติกรรมช้า แบบประหยัดพลังงาน และการใช้ต้นไม้เป็นทั้งบ้าน และที่พักเย็น ๆ ธรรมชาติ บทความนี้ จะพาไปรู้จักโคอาล่า ให้ลึกมากขึ้น

ลักษณะเด่น และพฤติกรรมสำคัญ ของหมีโคอาล่า
วิถีชีวิตของหมีโคอาล่า ตั้งแต่อาหาร ไปจนถึงการสืบพันธุ์
บทบาทของโคอาล่า ต่อป่าออสเตรเลีย และสถานะการอนุรักษ์

ลักษณะหมีโคอาล่า นักกอดต้นไม้ผู้เชี่ยวชาญ

โคอาล่าเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม มีกระเป๋าหน้าท้อง (marsupial) โดยชื่อสามัญสกุล Phascolarctos ถูกตั้งขึ้นในปี 1816 (marsupial) ไม่ใช่หมี แต่ด้วยรูปลักษณ์คล้ายหมีตัวจิ๋ว คนจึงเรียกติดปากว่า “หมีโคอาล่า” สิ่งที่โดดเด่นมาก คือท่าทางการเกาะต้นไม้ ที่ดูสงบนิ่งราวกับกำลังพักผ่อนแบบสปา

พวกมันมีกรงเล็บคม และแข็งแรง นิ้วจับคล้ายมือมนุษย์ ทำให้ยึดกิ่งไม้ได้แน่น แถมฝ่าเท้าด้านล่าง มีผิวสากช่วยไม่ให้ลื่น ซึ่งทั้งหมดนี้ คือเหตุผลว่าทำไมโคอาล่า ถึงกอดต้นไม้ได้ทั้งวัน แบบไม่ตกลงมา

ขนของโคอาล่า ก็ช่วยให้ชีวิตบนต้นไม้สบายขึ้น ขนหนา นุ่ม และช่วยกันฝนได้ดี เหมาะกับภูมิอากาศหลากหลาย ของออสเตรเลีย ตั้งแต่ฝั่งตะวันออกที่มีฝนชุก ไปจนถึงพื้นที่ร้อนแห้ง อย่างควีนส์แลนด์ ทำให้โคอาล่าปรับตัว อยู่ในหลากหลายพื้นที่ได้ (25 พฤศจิกายน 2025) [1]

อาหารของหมีโคอาล่า ใบยูคาลิปตัสเท่านั้นที่ใช่

โคอาล่าขึ้นชื่อเรื่องเลือกกิน แบบสุดทาง พวกมันกินแทบจะอย่างเดียวคือ ใบยูคาลิปตัส แม้ใบนี้จะมีกลิ่นน้ำมันแรง แทบไม่มีสารอาหาร และมีสารพิษสำหรับสัตว์ทั่วไป แต่โคอาล่ามีระบบย่อยอาหารแบบพิเศษ ลำไส้ยาวมาก และมีจุลินทรีย์ช่วยสลายพิษ ทำให้กินได้โดยไม่เป็นอันตราย

เพราะกินอาหารที่ให้พลังงานต่ำ โคอาล่าจึงต้องใช้พลังงาน อย่างประหยัดมาก พวกมันกินช้า เคี้ยวนาน และเลือกเฉพาะใบที่อ่อนที่สุด ซึ่งมักมีคุณค่า ทางโภชนาการสูงกว่า และย่อยง่ายกว่า นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมโคอาล่า ต้องอนุรักษ์ต้นยูคาลิปตัส ให้คงอยู่ในถิ่นอาศัย เพราะถ้าขาดไป พวกมันแทบไม่มีอาหาร ทดแทนเลย

การนอนของหมีโคอาล่า

เพราะอาหารให้พลังงานค่อนข้างต่ำ โคอาล่าจึงต้องนอนนานมาก วันหนึ่งนอนเฉลี่ย 18–20 ชั่วโมง เพื่อลดการใช้พลังงาน ส่วนเวลาที่เหลือ คือการกินปีน กอด และมองโลกแบบช้า ๆ ความช้าไม่ได้หมายถึง ความไม่ระวังตัว โคอาล่าสามารถ เคลื่อนไหวได้ดีมาก เวลาที่ต้องหนีภัย หรือปีนขึ้นที่สูง พวกมันเป็นนักปีนที่เก่ง กว่าที่หลายคนคิด

โดยข้อมูลจาก WFF ในปี 2022 ยังชี้ว่าโคอาล่า ใช้เวลาพักผ่อน และนอนรวมยาวนานกว่า 20 ชั่วโมงต่อวันอย่างต่อเนื่อง การใช้ชีวิตบนต้นไม้ แทบตลอดเวลา ไม่ใช่เพียงเพื่อความปลอดภัยจากผู้ล่า เช่น หมาป่าดิงโก้ หรือจิ้งจอก (17 พฤษภาคม 2022) [2]

แต่เพราะการอยู่สูง ช่วยให้โคอาล่าได้รับลมเย็น และสามารถเลือกตำแหน่ง ที่อุณหภูมิเหมาะกับร่างกายได้ เช่น เวลาร้อนจัด จะกอดต้นไม้แน่นขึ้น เพราะผิวของลำต้น มักเย็นกว่าพื้นดิน จึงเหมือนเป็น “แอร์ธรรมชาติ” สำหรับพวกมัน

การสืบพันธุ์ และการเติบโตของลูกโคอาล่า

โคอาล่าสืบพันธุ์ปีละครั้ง โดยฤดูผสมพันธุ์ มักอยู่ช่วงราวเดือนกันยายน ถึงกุมภาพันธ์ ตัวผู้จะส่งเสียงร้องลึก ๆ ที่ดังไกลเพื่อดึงดูดตัวเมีย ซึ่งเสียงนี้ไม่เข้ากับหน้าตาน่ารักเลย ทำให้หลายคนแปลกใจ เมื่อลองฟังครั้งแรก

ลูกโคอาล่าเมื่อคลอด จะมีขนาดเล็กมาก เท่าเมล็ดถั่วเท่านั้น ยังไม่มีขน ตาไม่เปิด และต้องคลาน เข้าสู่กระเป๋าท้องของแม่ทันที หลังจากนั้นใช้เวลาราว 6 เดือนในกระเป๋าก่อนค่อย ๆ ออกมาหัดเกาะหลังแม่ เมื่อโคอาล่าอายุประมาณ 1 ปี ก็พร้อมจะใช้ชีวิตบนต้นไม้ด้วยตัวเอง แต่โดยรวมแล้วพวกมันเติบโตช้า และพึ่งพาแม่มาก ในช่วงแรกของชีวิต

พฤติกรรมประจำวันของหมีโคอาล่า สงบแต่มีอาณาเขต

แม้โคอาล่าจะดูนิ่ง ๆ แต่จริง ๆ เป็นสัตว์ที่มีการ กำหนดอาณาเขตชัดเจน ตัวผู้มักมีพื้นที่ใหญ่กว่าตัวเมีย และจะทำเครื่องหมายบนต้นไม้ ด้วยกลิ่นจากต่อมพิเศษ บริเวณหน้าอก ซึ่งเป็นวิธีบอกตัวอื่น ๆ ว่า “พื้นที่นี้มีเจ้าของแล้วนะ” ถ้ามีผู้บุกรุก ก็อาจเกิดการไล่กัด หรือส่งเสียงขู่ แม้ไม่รุนแรงนัก แต่ก็เป็นสัญญาณว่าพวกมัน ต้องรักษาพื้นที่ไว้ เพื่อความอยู่รอด

โคอาล่ามักมีต้นไม้ประจำที่ใช้พักผ่อน การกินและพักสลับกัน เป็นวงจรตลอดทั้งวัน ช่วงเวลาที่จะเห็นโคอาล่า ขยับตัวมากที่สุด คือช่วงเย็นจนถึงกลางคืน ซึ่งพวกมันจะออกหาที่เหมาะ ๆ เพื่อกินใบอ่อนเพิ่มเติม ก่อนจะนอนต่อ

โคอาล่ากับระบบนิเวศ มากกว่าแค่สัตว์น่ารัก

หลายคนคิดว่าโคอาล่า เป็นเพียงสัตว์สัญลักษณ์ ของออสเตรเลียแต่จริง ๆ พวกมันมีบทบาทสำคัญ ในระบบนิเวศป่าโปร่ง ของยูคาลิปตัส การกินใบยูคาลิปตัส ช่วยควบคุมปริมาณใบไม้ ทำให้ต้นไม้ไม่โตทึบเกินไป และส่งผลต่อความหลากหลาย ของพืชชนิดอื่นในพื้นที่ คล้ายกับ พิก้า สัตว์ภูเขา โคอาล่าเอง ก็เป็นตัวบ่งชี้สุขภาพ ของระบบนิเวศในป่าของออสเตรเลีย

เพราะเมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนไป ทั้งสองสายพันธุ์ จะตอบสนองอย่างชัดเจนที่สุด นอกจากนี้ โคอาล่ายังถูกใช้เป็น “ตัวชี้วัดสุขภาพของป่า” เพราะถ้าป่าเสื่อมโทรม ประชากรโคอาล่า มักลดลงก่อนอย่างเห็นได้ชัด โดยข้อมูลอัปเดตของ IUCN ในปี 2020 ยังระบุด้วยว่าโคอาล่า ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่ม Vulnerable สะท้อนถึงความเสี่ยง ที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง (2020) [3]

หมีโคอาล่า นักกอดต้นไม้ กับบทสรุป

หมีโคอาล่า นักกอดต้นไม้ ที่ดูน่ารักและใช้ชีวิตแบบช้า ๆ จริง ๆ แล้วมีบทบาทสำคัญ ต่อระบบนิเวศ ทั้งการควบคุมปริมาณ ใบยูคาลิปตัส และการเป็นตัวชี้วัด สุขภาพของป่า แม้จะดูสงบเรียบง่าย แต่การอยู่รอดของพวกมัน ก็ไม่ง่ายนัก และการลดลงของโคอาล่า ยังสะท้อนถึงความเปลี่ยนแปลงสำคัญ ในป่าออสเตรเลียด้วย

ทำไมโคอาล่าถึงต้องกอดต้นไม้ตลอดเวลา ?

เพราะต้นไม้ โดยเฉพาะยูคาลิปตัส มีผิวเย็นกว่าสภาพอากาศรอบ ๆ จึงช่วยลดอุณหภูมิร่างกายได้ โคอาล่าจึงเหมือนกำลังกอด “เครื่องปรับอากาศธรรมชาติ” เพื่อประหยัดพลังงาน และป้องกันร้อนเกินไป ในวันอากาศจัด อีกทั้งยังช่วยลดการคายน้ำ ทำให้พวกมัน ทนต่อวันที่อากาศร้อนจัด ได้ดีขึ้นด้วย

โคอาล่ากินอะไรมากที่สุดในหนึ่งวัน ?

พวกมันกินใบยูคาลิปตัสเป็นหลัก วันหนึ่งอาจกินได้ตั้งแต่ 200–500 กรัม ขึ้นอยู่กับขนาดตัว และฤดูกาล และเพราะเป็นอาหารพลังงานต่ำ โคอาล่าจึงต้องกินแบบช้า ๆ เคี้ยวนาน ไม่ให้ร่างกาย ใช้พลังงานมากเกินไป นอกจากนี้ ยังต้องเลือกใบอย่างระมัดระวัง เพราะความเข้มข้นของสารพิษ ในใบยูคาลิปตัส อาจเปลี่ยนไปตามฤดูกาล