เส้นทางสู่การชักดาบ อิไอโด คืออะไร ?

No-R
4 ก.ย. 25
16:59
13 views

อิไอโด คืออะไร นี่คือศิลปะการต่อสู้ของซามูไร ที่ไม่ได้เน้นการปะทะ แต่เน้นความสงบ และการชักดาบที่รวดเร็วเหนือจินตนาการ แล้วอะไรคือแก่นแท้ ที่ทำให้ศิลปะแขนงนี้ ยังคงสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน?

ความเป็นมาของอิไอโด
ก่อนจะเรียนดาบ ต้องจับให้เป็น
ตัดสินแพ้-ชนะแบบไหน ?

เล่าถึงความเป็นมาของอิไอโด

อิไอโดถือเป็นศิลปะ การฟันดาบ ที่มีต้นกำเนิดมาตั้งแต่ ยุคมุโรมาชิ ประมาณกลางศตวรรษที่ 16–17 โดย ฮายาชิซากิ จินซุเกะ เป็นผู้คิดค้นขึ้น เชื่อกันว่า ตอนเด็กบิดาของเขาถูกฆ่าตาย ทำให้เขาเริ่มฝึกการชักดาบ และบัตโตจุตสึ เพื่อชำระแค้นให้พ่อ หลังจากฝึกจนเชี่ยวชาญ จินซุเกะ ได้สร้างกระบวนท่า ของตนเอง และตั้งชื่อว่า “อิไอโอ” เมื่อแก้แค้นสำเร็จ เขากลับไปดูแลมารดา

หลังจากมารดาเสียชีวิต ในปี ค.ศ. 1621 เขาเดินทางไปเผยแพร่ วิชาดาบของตน พบลูกศิษย์มากมาย และในปัจจุบัน บ้านเกิดของเขาในเมืองมุรายามะ จังหวัดยามากาตะ ประเทศญี่ปุ่น มี ศาลเจ้าอิไอ สร้างขึ้นเพื่อให้ผู้คนรุ่นหลัง ได้เคารพบูชา เพียงแห่งเดียว (3 กันยายน 2021) [1]

หลักการของ อิไอโดคืออะไร ?

สมาธิและการควบคุมจิตใจ การเคลื่อนไหวทุกท่า เริ่มจากสมาธิ นักฝึกต้องโฟกัสที่ดาบ ร่างกาย และจิตใจพร้อมกัน ฝึกเพื่อให้เกิดความสงบ และความชัดเจน ในทุกการกระทำ (4 ตุลาคม 2021) [2]
ความแม่นยำ การฟันดาบต้องตรงจุด แม่นยำ และลื่นไหล ทุกท่ามีจุดประสงค์ชัดเจน ไม่ฟุ่มเฟือย
วินัยและการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง การฝึกอิไอโด ต้องมีความสม่ำเสมอ เคารพครูฝึก และผู้ร่วมฝึก เรียนรู้การควบคุมตัวเอง ทั้งร่างกาย อารมณ์ เช่นเดียวกับ ประวัติ ฟันดาบสากล ที่มีมาตั้งแต่ 3,000 ปีก่อนคริสตกาล
ความเคารพและความสงบ เคารพดาบ เป็นเครื่องมือ และสัญลักษณ์ของศิลปะ เคารพคู่ฝึก ฝึกเพื่อพัฒนาตนเอง ไม่ใช่เพื่อทำร้ายผู้อื่น เน้นการฝึกฝน เพื่อความสมดุล ระหว่างร่างกายและจิตใจ

อิไอโดมีการแต่งตัวอย่างไร ?

Keikogi (เสื้อและกางเกงฝึก) เสื้อแขนยาวและกางเกงผ้าฝ้าย ขนาด เสื้อยาวประมาณ 65–75 ซม. (ผู้ใหญ่), กางเกงเอวยืดได้ 70–100 ซม.
Hakama (กางเกงจีบ) จีบ 7 จีบ สื่อถึงคุณธรรม 7 ประการ (เช่น ความซื่อสัตย์, ความเคารพ, วินัย)
Obi (เข็มขัดรัดเอว) ยาวประมาณ 3–4 เมตร รัดเอวเพื่อความเรียบร้อยและยึดดาบ
เท้าเปล่า ฝึกใน Dojo เท้าเปล่าเพื่อความมั่นคงและสมาธิ พื้นที่ฝึกแต่ละคน ประมาณ 1–1.5 ตารางเมตร

ก่อนจะเรียนดาบ ต้องจับดาบให้เป็น

ก่อนเริ่มเรียนอิไอโด สิ่งสำคัญที่สุดคือ การจับดาบให้ถูกต้อง ซึ่งเป็นพื้นฐาน ที่จะส่งผลต่อ ทุกท่าทางการชักและฟันดาบ เริ่มต้นด้วย เวลากำดาบ มือซ้ายอยู่ล่าง มือขวาอยู่บน โดยมือซ้ายจะเป็นมือหลัก ในการควบคุมดาบ ส่วนมือขวาจะทำหน้าที่ เพียงประคองดาบเท่านั้น

มือทั้งสองควรเว้นระยะห่างกัน ประมาณหนึ่งนิ้วฟุต เพื่อให้การเคลื่อนไหวราบรื่น ในการกำดาบ มือซ้ายควรกำพอให้หัวของด้ามดาบโผล่ออกมา ส่วนมือขวาที่ประคองดาบ ไม่ควรกำชิดกับประกับดาบ ควรเว้นตรงส่วนโลหะใกล้ประกับดาบ เพื่อความคล่องตัว

สำหรับการใส่แรงกำดาบ ให้เน้นแรงที่นิ้วก้อย และผ่อนแรงที่นิ้วชี้ การจัดมือในลักษณะนี้ จะช่วยให้ผู้ฝึก ควบคุมดาบได้มั่นคง เคลื่อนไหวได้คล่องตัว และสามารถฝึกชัก หรือฟันดาบต่อไป ได้อย่างปลอดภัย

ที่มา: ตามหาวิชาดาบอิไอ (2) พื้นฐานของวิชาดาบอิไอ (15 มกราคม 2021) [3]

อิไอโดมีการคัดตัว ด้วยวิธีใด ?

ประเมินทักษะพื้นฐาน ตรวจสอบความแม่นยำ ในการฟันและป้องกัน การเคลื่อนไหวร่างกาย ท่าทางที่ถูกต้อง การควบคุมดาบและการยืน (Stance)
ประเมินสมาธิและวินัย ความสามารถในการโฟกัส ตั้งใจในการซ้อม ความเคารพต่อครูฝึกและคู่ฝึก
ทดสอบการฝึกซ้อมต่อเนื่อง การฝึกตามชุดท่าที่กำหนด (Kata) ซ้ำๆ การประเมินความสม่ำเสมอ และความอดทน
คัดเลือกผ่านการแข่งขัน หรือการสอบเลื่อนขั้น ผู้เข้าร่วมอาจต้อง ผ่านการทดสอบตามระดับขั้น (Kyu / Dan) การประเมินทั้งทักษะเทคนิค และจิตวิญญาณของนักฝึก

ตัดสินแพ้-ชนะ แบบไหน ?

ในการแข่งขันอิไอโด การตัดสินแพ้–ชนะ ไม่ได้วัดจากการต่อสู้จริง เหมือนคาราเต้หรือเคนโด้ แต่พิจารณาจากความถูกต้อง และความสมบูรณ์ของท่าฝึก หรือคาตะที่ผู้ฝึกแสดงออกมา ผู้ตัดสินจะดูว่าการดึงดาบ การโจมตี และป้องกันทำได้ตรงตามแบบ มาตรฐานหรือไม่ เคลื่อนไหวลื่นไหล และสง่างามเพียงใด

รวมถึงการรักษาสมาธิ และความมีสติ ระหว่างฝึกด้วย คะแนนจะถูกให้ตามความสมบูรณ์ ของคาตะ แต่ละชุด และรวมคะแนน เพื่อกำหนดผู้ชนะ ทำให้แม้จะเป็นศิลปะ ที่เน้นจิตใจ ท่าทาง แต่ก็สามารถแข่งขัน ประเมินผลได้อย่างชัดเจน

อิไอโด คืออะไร กับบทสรุป

สรุป อิไอโด คืออะไร ศิลปะการต่อสู้ของญี่ปุ่น ที่เน้นการดึงดาบคาตานะ ออกโจมตีอย่างรวดเร็วและแม่นยำ ฝึกทั้งท่าทางที่ประณีต การเคลื่อนไหวลื่นไหล สมาธิจิตใจ

อิไอโดกับเคนโด้ ต่างกันอย่างไร ?

อิไอโดเน้นการฝึกท่าดึงดาบ และโจมตีอย่างแม่นยำ พร้อมสมาธิ จิตใจสงบ ท่าทางประณีต ส่วนเคนโด้เน้นการต่อสู้จริง แบบมีคู่ต่อสู้ ใช้ดาบไม้และชุดป้องกัน เพื่อฝึกความเร็ว การโจมตีจริง

ทำไมการหายใจ จึงสำคัญในอิไอโด ?

เพราะช่วยควบคุมสมาธิ และจังหวะการเคลื่อนไหว ทำให้การดึงดาบโจมตี เป็นไปอย่างแม่นยำ และลื่นไหล นอกจากนี้ ยังช่วยสร้างความสงบในจิตใจ เพิ่มความอดทนระหว่างฝึก