ต้นไม้ประธานจัดสวน ไม่เพียงแต่เสริมความสวยงามให้กับสวน แต่ยังเสริมความเป็นมงคล และสร้างความร่มรื่น ให้กับบริเวณที่ปลูกด้วย คนมักจะนิยมเลือกต้นไม้ที่มีฟอร์มสวย พุ่มแน่น ให้ร่มเงา สร้างจุดเด่น หรือจุดพักสายตาให้กับสวน และบางต้นก็ยังเป็น ไม้มงคลอีกด้วย
ต้นไม้ประธานจัดสวน ที่เราจะเลือกแนะนำคือ ต้นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ทรงสวย ให้ร่มเงา ส่วนใหญ่จะนิยมปลูกต้นเดียว เพื่อใช้เป็นจุดดึงดูดสายตา ทำให้สวนดูสวย และดูมีมิติ น่าสนใจมากขึ้น ต้นไม้ที่นำมาปลูกควรมีคุณสมบัติโดดเด่น เป็นเอกลักษณ์ ควรเลือกจากความชอบ และสภาพแวดล้อมที่ต้องการปลูกว่าเหมาะสมหรือไม่ ดังต่อไปนี้
จิกน้ำ มีลักษณะเป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบ มีความสูงประมาณ 5 – 15 เมตร ลำต้นนั้นเป็นปุ่มปม แตกเป็นร่องตามยาว เปลือกสีน้ำตาล ปลายกิ่งลู่ลง กิ่งก้านคดงอ ใบเป็นรูปใบหอก ทนน้ำท่วมขังได้เป็นอย่างดี
ขยายพันธุ์: โดยวิธีการเพาะเมล็ด และการตอนกิ่ง ชอบแสงแดด รดน้ำวันละ 1 ครั้ง ทุกวัน ชอบดินระบายน้ำดี
ความเชื่อ: ต้นจิกน้ำนั้นถือเป็นไม้มงคล การปลูกต้นจิกน้ำไว้ในบริเวณบ้าน จะช่วยส่งเสริมความเป็นสิริมงคล ความมั่งคั่ง ร่ำรวยแก่คนในบ้าน ถ้าอยากให้ส่งเสริมเรื่องโชคลาภ จะต้องปลูกจิกน้ำ ไว้ที่ริมสระน้ำ สวนหลังบ้านเท่านั้น
สรรพคุณเ: เป็นยาสมุนไพรช่วยแก้อาการปวดท้องบิด, ช่วยปรับสมดุลร่างกาย, บรรเทาอาการไอ, ร้อนใน, แก้หวัด เป็นต้น [1]
ประโยชน์: ปลูกไว้เป็นไม้ประดับ, ใช้รับประทานเป็นผักสดได้, สามารถนำไม้มาทำเครื่องเรือนต่างๆ ได้
จุดเด่นคือ: ลักษณะของดอก ที่ออกดอกเป็นช่อยาว ที่ปลายกิ่ง เป็นช่อห้อยย้อยลง เป็นระย้า ดูสวยงามแปลกตา
หว้า เป็นไม้ยืนต้นที่มีลำต้นมีความสูงประมาณ 10 – 35 เมตร ใบ เป็นใบเดี่ยว รูปรีหรือรูปไข่ มีจุดน้ำมันตรงบริเวณขอบใบ ออกดอกเป็นช่อ สีขาว หรือสีเหลืองอ่อน ออกตามซอกใบ ผลต้นหว้าจะไล่สีไปตามอายุ
ขยายพันธุ์: โดย 1.การเพาะเมล็ด 2.การตอนกิ่ง 3.มูลจากค้างคาวที่กินลูกหว้าเข้าไป ชอบดินร่วน ต้องการน้ำปานกลาง
ความเชื่อ: คนมอญมีความเชื่อ ในทางพระพุทธศาสนา เกี่ยวกับในเรื่องผีบรรพชน ใช้ในการประกอบพิธีกรรมสำคัญ [2]
สรรพคุณ: รากนำไปต้มกับน้ำ ดื่มเป็นยาชูกำลัง
ประโยชน์: ปลูกไว้เป็นไม้ประธานประดับในสวน, ผล รับประทานได้, ทำสิ่งปลูกสร้างที่อยู่ในร่ม
พุดกังหัน เป็นพรรณไม้พุ่ม มีความสูงประมาณ 1- 3 เมตร ที่ลำต้นจะมีน้ำยางสีขาว ใบเป็นใบเดี่ยว สีของใบ เป็นสีเขียวค่อนข้างเข้ม และมันเงา ออกดอกเป็นช่อ แบบช่อเชิงหลั่น
ขยายพันธุ์: โดยการปักชำ และการตอนกิ่ง ดินปลูก ควรใช้ดินปนทราย และปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมักทั่วไป ในอัตราส่วน 1:1:1 ชอบน้ำปานกลาง รดน้ำแค่วันละครั้ง แสงแดดปานกลาง แสงสว่างส่องถึงเพียงครึ่งวันก็พอ
ความเชื่อ: ที่มีต่อพันธุ์ไม้จำพวกต้นพุดว่า หากบ้านไหน ได้ปลูกต้นพุดไว้ บ้านนั้นจะมีความโชคดี ความเจริญรุ่งเรือง ความมั่งคั่ง มั่นคง และอุดมสมบูรณ์ อีกทั้งยังเสริมให้ผู้ปลูกมีสุขภาพแข็งแรง
ประโยชน์: ปลูกเพื่อใช้เป็นไม้ประธานในการจัดสวน ประดับตกแต่งสวนได้หลายสไตล์ เช่นสวนยุโรป, นำไปร้อยเป็นมาลัยได้
จุดเด่นคือ: มีลักษณะเฉพาะตัวโดดเด่นที่ ใบ มีสีเขียวเข้มเป็นมันเงา ถ้าหากว่าอยู่กลางแจ้งที่มีแดดจัด ก็จะมีดอกออกมากเป็นพิเศษอีกด้วย
ต้นไม้ประธานจัดสวน ฟอร์มสวย ที่ดูดี และไม่ต้องดูแลเยอะ เหมาะสำหรับคนที่ มักจะไม่ค่อยมีเวลา ดูแลต้นไม้เท่าไหร่นัก ควรเลือกต้นไม้ ชนิดที่มีคุณสมบัติโดดเด่นในเรื่องของความอดทน ทนแล้ง สามารถเอาตัวรอดเองได้ และไม่ต้องคอยดูแลเอาใจใส่มากอย่างเช่นพันธุ์ไม้ดังต่อไปนี้
เสม็ดแดง มีลักษณะเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง โดยทั่วไปสูงประมาณ 7 เมตร แต่สามารถสูงได้ถึง 10-15 เมตร
มีรูปร่างทรงพุ่มกลม เปลือกต้นมีสีน้ำตาลแดง แตกสะเก็ดเป็นแผ่นบางๆ มีใบเดี่ยวเรียงตรงข้าม รูปรีแคบหรือรูปไข่สีเขียว ใบด้านบนเป็นมัน ขอบใบเรียบ ปลายใบแหลม ดอกสีขาว ออกเป็นช่อแบบกระจุก แยกแขนงตามซอกใบ และปลายกิ่ง [3]
ขยายพันธุ์: โดยการเพาะเมล็ด และการตอนกิ่ง เติบโตได้ดีในดินร่วน ต้องการน้ำปานกลาง ชอบแสงแดดตลอดวัน เจริญเติบโตช้า แต่สามารถทนแล้งได้
สรรพคุณ: กินเป็นยาขับลม, แก้ท้องขึ้น, ท้องอืด, ท้องเฟ้อในเด็ก, ใช้ใบมาตำ นำมาพอกแก้เคล็ดขัดยอก, ฟกบวม
จุดเด่นคือ: เป็นต้นไม้มงคล ปลูกเป็นไม้ประธานจัดสวย มีความสวยงาม มีผิวที่สวยโดดเด่น ให้ร่มเงาในบ้าน
baanlaesuan
น้ำเต้าต้น เป็นไม้พุ่มโปร่งขนาดกลาง ลำต้น มีลักษณะเป็นกิ่งก้าน แผ่กว้าง ปลายกิ่งห้อยลง ใบรูปหอกกลับ เป็นใบเดี่ยว เรียงกันเป็นกระจุก บนจุดตามกิ่ง ออกดอกตลอดปี และดอกมีกลิ่นเหม็นหืน มีผลกลม ภายในจะมีทั้งเนื้อ และเมล็ดกลมแบน
ขยายพันธุ์: โดยด้วยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง ปลูกด้วย ดินร่วนมีความชุ่มชื้น สามารถโดนแสงแดดได้ตลอดวัน ชอบน้ำปานกลาง ทนแล้งได้ดี ไม่ต้องการ การดูแลมากก็ได้
สรรพคุณ: ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ, ช่วยแก้โรคหืด, แก้ไข้, ช่วยขับเสมหะ, ช่วยแก้อาอาการบิด, เป็นยาขับปัสสาวะ, เป็นยาระบาย เป็นต้น
ประโยชน์: เมล็ดใช้ทำเป็นเครื่องดื่มได้, เปลือกผล สามารถนำมาใช้ ทำเป็นภาชนะ, ลำต้นแก่ สามารถใช้ทำเป็นเฟอร์นิเจอร์ต่างๆ
จุดเด่นคือ: ลักษณะของต้น และผลที่สวยแปลกตา จะให้ความรู้สึกถึงความอ่อนหวาน
สรุป ต้นไม้ประธานจัดสวน อันดับแรกควรเลือกตามความชอบ และควรพิจารณาความเหมาะสม ว่าพรรณไม้ชนิดที่เราชอบนั้นสามารถปลูกในสภาพแวดล้อมที่เราต้องการนั้นๆ ได้หรือไม่ เพื่อป้องกันการเลี้ยงแล้วต้นไม้ตาย ควรศึกษาวิธีการปลูกเลี้ยงของพรรณไม้ที่เราเลือกนั้นว่า มีลักษณะอย่างไรสามารถเจริญเติบโตได้ใน ดิน น้ำ และแสงแดดเช่นไร ต้นไม้จึงจะอยู่คู่สวนสวยของคุณไปนานๆ